Je grote liefde zet een punt achter jullie relatie. De promotie, waar je zo op hoopte, gaat aan je neus voorbij. Je fiets wordt gejat en je hebt ruzie met je beste vriendin. De één wordt boos, de ander verdrietig, of je reageert met een beetje van van alles.

Coping mechanisme

Wat is jouw copingsstijl?

Hoe jij reageert onder spanning is jouw coping mechanisme, of copingsstijl. De één reageert soms totaal anders dan de ander op precies dezelfde situatie. Dus de ernst van het probleem bepaalt niet hoe groot de impact is op jouw mentale staat. Jouw coping mechanisme bepaalt dat. Als jij iets vervelends meemaakt, hoe ga jij er dan mee om? Kortom, wat is jouw coping mechanisme?

Coping mechanisme: 1. Vluchten

Je verstopt je. Door bijvoorbeeld afspraken af te zeggen, je terug te trekken, je telefoon niet te beantwoorden. Of je zoekt juist afleiding. Dus je bent overal druk mee, behalve met je partner die je net gedumpt heeft. Voorbeelden van afleiding zijn: tv kijken, klooien op je telefoon, hard werken, fanatiek sporten. Maar ook jezelf verdoven door alcohol, eten, drugs, seks, games of op andere manieren. Of mentaal uitchecken. Je bent misschien nog wel fysiek aanwezig, maar mentaal allang niet meer.

Coping mechanisme: 2. Vechten

Als je geen terugtrekker bent, maar juist een vechter, dan is een interne dialoog jou niet vreemd. Je maakt voortdurend ruzie met jezelf (het engeltje en het duiveltje). Een andere vechtstrategie is: relativeren of bagatelliseren. Zo erg is het allemaal niet. Perfectionisme is ook een vecht strategie. En tenslotte jezelf straffen. De mentale schop onder je kont. Je scheldt jezelf uit, brand jezelf af.

Je blijft weg bij de pijn

Als er iets vervelends gebeurt, maar ook als je ongemak ervaart, onvrede, onrust, eenzaamheid dan zal je eerste neiging zijn om er zo ver mogelijk bij vandaan te blijven als mogelijk. Als je deze coping herkent ben je niet kapot, je bent gewoon mens. Compleet normaal. Want vervelende gevoelens, moeilijke gedachtes, pijnlijke emoties: niemand wil dat. Dus het moet weg.

Een coping mechanisme is aangeleerd, dus ook af te leren

Je hebt jouw coping mechanisme ontwikkeld toen je nog jong was. Dit is aangeleerd gedrag, zo werd je niet geboren. Dit is een overlevingsstrategie. Ooit had jouw coping mechanisme een handige functie. In dit treffende filmpje kun je zien hoe dit ontstaat. Maar je kunt je voorstellen dat jouw coping, ook in een iets veiliger thuisomgeving zich op dezelfde manier ontwikkeld.

Je hebt er meer last van dan dat het oplevert

Ook als je geen persoonlijkheidsstoornis hebt, kun je net zo goed last ondervinden van je eigen coping mechanisme. Vaak kom je pas in de problemen als jouw coping mechanisme jouw geluk in de weg gaat staan. Als je op het punt komt dat de voordelen niet langer opwegen tegen de nadelen. Want jouw coping heeft zeker ook heel veel voordelen, anders was je er nooit zo goed in geworden;)

Acceptatie is het alternatief voor vechten of vluchten

Jouw coping mechanisme is aangeleerd, dus het is ook weer af te leren. Dat is het goede nieuws. Maar dat is niet eenvoudig. En het vraagt bereidheid. Door stil te staan en erbij te blijven. Bewust aanwezig te zijn bij de pijn, het ongemak, de onvrede… En die verschrikkelijke onaangename gevoelens in hun rauwe zijn te gaan voelen, in plaats het op een rennen te zetten. Ik snap dat het geen aantrekkelijk alternatief is. En bovendien is het niet erg eenvoudig (anders deed je dit natuurlijk al). Acceptatie van lastige emoties, gedachten, gevoelens en omstandigheden versus vechten of vluchten.

Acceptance and Commitment Therapy

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) helpt je daarmee. ACT leert je hoe je jouw pijn kunt accepteren. Ik coach cliënten met deze methodiek en je krijgt praktische tools om het anders te gaan doen. Ik ben niet alleen ACT coach, maar voor mij is ACT een levensstijl geworden en een nieuw behoorlijk succesvol coping mechanisme;).

Acceptatie maakt het leven lichter

Sinds ik met ACT bezig ben, niet alleen als coach maar ook als mens, ervaar ik veel minder lijden in mijn leven. Mijn leven is lichter geworden. Nog steeds ben ik ook soms aan het vechten of vluchten, maar ik ben me veel bewuster van wat ik doe (en waarom). Ik herken mijn eigen neiging en dat geeft me de kracht om (bewust) andere keuzes te maken.

Regie op jouw leven

Hierdoor ervaar ik het gevoel van regie op mijn leven. Maar wat ik vooral merk is dat ik (bijna altijd – ik ben geen machine) accepteer waar ik geen invloed op heb. En dat lijkt misschien iets kleins, maar heeft mijn kwaliteit van leven totaal veranderd en dat is bevrijdend.