Schreeuwende kinderen, eten koken, opschieten. Er zijn weken dat ik er dagelijks mee worstel. Soms zelfs meerdere keren op een dag. Een hinderlijk, knagend, bijtend, zeurend, niet te plaatsen onrustig gevoel. Een onrustig gevoel dat alle aandacht lijkt op te eisen.
Er zijn twee mogelijke controle strategieën om hiermee om te gaan:
- Vechten tegen je onrustig gevoel (onderdrukken, ermee discussiëren, bagatelliseren, relativeren)
- Vluchten (verstoppen, afleiden of verdoven: glas rode wijn, groot stuk chocola, afstandsbediening in de hand – of telefoon, laptop vul maar in…)
Niet voelen
‘Run Forrest Run!’ roept mijn systeem. Het lijkt wel een primair reflex. Ik voel de onrust van binnen als een soort rommelende onweersbui opkomen en ik zet het vervolgens op een (mentaal) rennen. Ik wil niet voelen wat ik voel. Sterker nog, ik wil helemaal niets voelen en ik zoek afleiding in alles dat me helpt om maar in godsnaam niet te hoeven voelen. En als dat rusteloos gevoel ver weg lijkt is het fijn, heel fijn.
Onrustig gevoel, de kortetermijnoplossing
Een dikke, vette chocoladereep naar binnen werken ís natuurlijk superlekker. Of rode wijn drinken om de scherpe randjes wat zachter te maken. Maar als ik iedere keer dat een onrustig gevoel me terroriseert op deze manier zou reageren, zou ik niet zo best in mijn vel zitten.
Vermijden is fijn
En dat is direct ook de crux van het probleem. Vermijden en niet hoeven voelen, afleiding zoeken, levert zeker wat op. Je bent op dat moment namelijk even niet bezig met dat onrustige gevoel. Op korte termijn werkt dat. En dat is tegelijk de beloning, daarom zijn die controle strategieën ook precies zo verslavend.
Niet met jezelf bezig
Een onrustig gevoel is irritant. En het is superverleidelijk om niet met jezelf bezig te zijn. Jezelf te begraven in van alles en nog wat, afleiding te zoeken, naar buiten te bewegen in plaats van naar binnen. En het is daarom een essentiële stap je bewust te worden van de aantrekkelijke voordelen die het je biedt. Deze pre’s zorgen er ook voor dat je in dit gedrag blijft hangen, of hier steeds opnieuw naar terug grijpt.
Weglopen van problemen
Als het werkt voor jou en jij en je directe omgeving hebben er geen last van, dan is dat natuurlijk prima. Maar als je voortdurend onbewust wegloopt van je onrustig gevoel, is het alsof je je rotzooi in een te kleine doos propt. Uiteindelijk past er niks meer bij, wordt het teveel, gaat de deksel niet meer dicht en krijg je er last van.
Contact met jezelf
In een coachtraject help ik cliënten om weer contact te maken met zichzelf. Niet als een nieuwe controle strategie om je goed te voelen, maar om te leren goed te voelen. Mijn ervaring is dat als je in contact met jezelf, met vriendelijke aandacht, dat je dan ook gaat voelen wat je nodig hebt. En af en toe afleiding zoeken, of iets vermijden is natuurlijk geen misdaad. Zolang het bewuste keuze is. Zolang je opmerkzaam blijft, wat er in jouw doos zit en hoe vol die is.
Goed voelen
Het alternatief voor vermijden en controleren is voelen. Aanwezig blijven bij die verschrikkelijke mentale onrust. Super vervelend en dat wil natuurlijk helemaal niemand. Maar als je het een keer doet en dus geen pakketjes gaat bestellen op internet, of gaat zitten klooien met je telefoon en gewoon gaat zitten voelen, hoe zou dat zijn? Kom maar onrustig gevoel. Kom maar! Ik kan je hebben. Want dat kan je. Je wordt niet verpletterd, je gaat iets aan dat er toch wel is. Heb je het weleens gedaan? Zitten en voelen?
Zure appel
Uiteindelijk is het te gek als je dit ervaart, want een knagend, onrustig gevoel gaat dus gewoon over. Ook zonder dat je het uit moet roken. Ik ga het niet mooier maken dan het is. Het is een vieze gore zure appel met een smerige worm erin, je moet er even doorheen. Maar op lange termijn voelt het echt goed. Dit gedrag is namelijk vaak in overeenstemming met jouw persoonlijke waarden. Je voelt je geen slaaf meer van je gevoel, maar je krijgt je zelfbeschikkingsrecht terug. En je weet precies wat er in die doos zit en hoe vol die zit. Eens in de zoveel tijd, schuif je je doos op schoot en haal je al je onrustige gevoelens er één voor één uit en gaat ze eens lekker doorvoelen, zonder chocola of rode wijn. Alleen maar zitten en voelen.
Wat heb je te verliezen?
